شاید به نظربرای تنیس روی میز حرفه ای معرفی لوازم و وسایل پیش پا افتاده باشد ولی نکته مهم این است که یک بازیکن حرفه ای برای تمرین نیاز به وسایل حرفه ای دارد ، که در مورد تنیس روی میز این نکته برجسته تر است. لذا قبل از همه بررسی لوازم استاندارد انجام می شود.

• توپ استاندارد: سفید یا نارنجی رنگ است (بیشتر سفید)

توپ های مسابقات علامت سه ستاره و ITTF داشته و اندازه آنها 40+ میلی متر می باشدوجنس آنها معمولا از سلولوئید یا پلاستیک یا تلفیقی از هر دو جنس است.

• میز استاندارد : از هر جنسی می تواند باشد ولی

اولا سطح آن بایستی( 274 سانتیمتر طول و 5/152 سانتیمتر عرض و ارتفاع 76 سانتیمتر از زمین داشته و به صورت تراز باشد).

ثانیا رنگ تیره و مات داشته باشد تا توپ روی آن به خوبی دیده شود.

ثالثا اگر توپ استاندارد را از فاصله 30 سانتیمتری روی آن رها کنیم به ارتفاع حداقل 23 سانتیمتر توپ جهش داشته باشد.

• راکت استاندارد : راکت دارای دو قسمت چوب (blade ) و رویه (Rubber ) می باشد.

هر راکت تنیس روی میز دو عدد رویه به رنگهای مختلف داشته که به دوطرف تیغه (چوب) چسبانده شده اند، راکتهای آماده موجود در بازار معمولا بوسیله کارخانه سازنده و کیفیت پایینتر عرضه می شوند ولی بازیکنان حرفه ای معمولا تیغه و رویه های جدا خریداری کرده و با چسب مخصوص و برش زدن رویه، برای خود راکت می سازند. به جهت آشنایی در این مطلب برخی مشخصات این راکتها توضیح داده می شود.

معمولا جنس تیغه راکت از چوب است منتها لایه هایی از چوب که برروی هم پرس شده اند ،امکان دارد این لایه ها از یک تا حتی 17 لایه بوجود بیاییند بسته به نوع بازی و سلیقه بازیکنان این چوبها خواص مختلفی دارند و غیرازاین تیغه هایی نیز موجودند که غیر از چوب مواد دیگری را در بین لایه های خود دارند که این مواد طبق استاندارد ITTF بایستی حداکثر15 درصد وزن تیغه مواد غیر از چوب باشد که توسط شرکت سازنده مورد بررسی قرار می گیرد. جنس مواد به کار رفته می تواند از کربن ، انواع فلزات سبک ، فایبرگلاس وغیره باشد ، به دلیل تنوع زیاد همه را نمی توان نام برد ولی باعث خواص گوناگون در راکت می گردند.

1-    رویه صاف (inverted )

2-    رویه دون کوتاه (short pipe )

3-    رویه دون بلند(long pipe )

4-    رویه صاف بدون پیچ (super anti)

هر کدام از این رویه ها خواص خاصی دارند که توضیح آن احتیاج به یک مقاله کامل دارد. ولی شما با توجه به نوع بازی خود و راهنمایی مربی می توانید به کاتالوگهای کارخانجات معتبر این ورزش مراجعه نموده و با راهنمایی آنها نوع مورد نظر را انتخاب نمایید. معمولا فاکتورهای مورد بررسی در چوب های راکت(تیغه) شامل سرعت و کنترل و در رویه ها فاکتورهای سرعت ، پیچ و کنترل ذکر می گردد.

توجه داشته باشید در ورزش تنیس روی میز با زیکنان به سه دسته کلی تقسیم می شوند: ( دفاعی ، کنترلی ، حمله ای) این دسته بندی نسبی است و هرکسی تواناییهای خاص خود را دارد .

نکته: حتما قبل از انتخاب تیغه نوع راکت گیری را مشخص نمایید که بعدا مجبور به تعویض راکت خود نگردید. [i]

یک نکته مهم در تمرینات

در تمرینات وقتی دو بازیکن تمرین می کنند رفت و برگشت توپ بین آنها بستگی به سه مولفه (سرعت ، پیچ ، دقت) دارد که رابطه آنها بدین صورت است.

 

ولی بازیکنان حرفه ای می توانند تعداد رالی های زیادی را با سرعت و پیچ زیاد اجرا نمایند که نشان از تبحرو مهارت آنان است.(1)[ii]

[iii] استراتژی و مهارت های پیشرفته ی تنیس روی میز

     پس از فراگیری مهارت های پایه، مرحله ی دیگر تثبیت این مهارت ها و تکرار مداوم تمرینات است تا اصطلاحا ملکه ی ذهن شوند. مورد دیگر یادگیری ضربه های پیشرفته و روش های بازی است. یادگیری این مهارت های سطح بالا، شاگرداتان را در ردیف بازیکنان حرفه ای قرار میدهد.

     شاگردان باید کنترل کردن توپ را بیاموزند و این که چگونه ضربه های خود را نمایش دهند. آن ها باید نحوه ی مقابله با حریف و کنترل ضربات را یاد بگیرند و مشخص کنند که چه سبکی را در بازی های خود به کار می گیرند.

موضوعات مورد توجه در این مرحله:

• ضربات و شیوه های هجومی و دفاعی
• لوپ های بک هند و فورهند ، اسمش ها و "لاب" ها
• سرویس های پیشرفته و برگشت دادن سرویس
• دریلهای تمرینی با چند توپ و استفاده از ربات های توپ انداز
• شناسایی استعداد روش خاص بازی و توسعه ی این روش⁽¹⁾

• تطبیق با واقعیت

تشخیص قابلیت یا توانایی، پیش نیاز تمرینی بازیکنان خوب تنیس روی میز است. این رشته در سطوح قهرمانی به توانایی های بالای و دقیق تکنیکی، ظرفیت خوب هوازی، توان بی هوازی، عمل و عکس العمل سریع، قدرت، سرعت، هماهنگی، انعطاف پذیری و چابکی نیازمند است بنابراین با اندازه گیری های آن در مراحل استعدادیابی می توان بهترین افراد را جهت ورود و ادامه این رشته انتخاب کرد.

الف) فاکتورهای جسمانی

تنیس روی میز جزو ورزش های بسیار سریع محسوب می گردد. همانند بسیاری از ورزش ها، فاکتورهای جسمانی تنیس روی میز اختصاصی هستند و در برنامه های آمادگی جسمانی مورد توجه قرار می گیرند. مانند سرعت، استقامت عضلانی، استقامت قلبی و عروقی، قدرت عضلانی و انعطاف پذیری.

سرعت : سرعت توانایی عصبی و عضلانی برای حرکت و تغییر مسافت و جابه جایی در کوتاه ترین زمان ممکن است (اسمعیلی، ۱۳۸۲).

سرعت یک مولفه الزامی در تنیس روی میز می باشد. سرعت توپ، سرعت پا و توانایی بازی سریع نقش تعیین کننده ای در موفقیت یک بازیکن دارند. بازیکنان حرفه ای از ویژگی هایی مانند دریافت سریع توپ، انتقال سرعت به توپ و حرکت سریع برخوردارند. تنها تفاوت، در سبک بازی آنها است. بازیکن در برابر توپ های سریع و توپ های آهسته سریع واکنش نشان می دهد و با حفظ تعادل لازم به مکان توپ حرکت کرده و به توپ ضربه مناسب را وارد می کند. اندام های بدن و ترکیب به کارگیری آنها در ایجاد سرعت و دقت و قدرت ضربه نقش مهمی دارند. هرچه اندام ها از قسمت های ظریف تر به کار گرفته شوند سرعت و دقت ضربه بیشتر خواهد بود. به طور مثال به ترتیب مچ دست، آرنج، شانه و تنه بالاترین سرعت را دارند و برعکس آن یعنی تنه، شانه، آرنج و مچ دست بیشترین قدرت را دارند.

استقامت عضلانی: عبارت است از توانایی حفظ یک فعالیت در یک دوره زمانی طولانی مدت. نیاز تنیس روی میز به عضلات خاص شامل حرکت های تکراری در حین بازی است.

استقامت قلبی-عروقی: عبارت است از توانایی حفظ تامین موثر اکسیژن، انتقال آن به خون و عضلات فعال. تنیس روی میز به میزان بالایی از استقامت قلبی-عروقی به منظور برگشت به حالت اولیه سریع پس از فعالیت ها وحرکت های شدید و کمک به بازیکنان برای تداوم بازی در مسابقات که ممکن است بیش از یک ساعت به طول بیانجامد نیاز دارد.

قدرت عضلانی: قدرت عضلانی توانایی یا آمادگی یک عضله یا گوهی از عضلات است برای وارد کردن حداکثر فشار یا نیرو به یک مقاومت ثابت یا متحرک. تمرین های با وزنه توسط بازیکنان حرفه ای از مزایای بیشماری برخوردار است.مانند قدرت پویا که توانایی ایجاد حداکثر نیرو از طریق عضلات فعال و متناسب حرکت است، چرا که حرکات خیلی کوتاه مدت بوده و به سرعت و قدت انفجاری نیاز دارند.

انعطاف پذیری : عبارت است از توانایی جنبش پذیری در یک مفصل تا حداکثر دامنه حرکتی. بدون انعطاف پذیری کافی در مفاصل، بسیاری از حرکات ضروری در تنیس روی میز قالب اجرا نخواهد بود.

ب) فاکتورهای روانی

تمرکز: ( وبستر) تمرکز را گزینش آنچه که با اهمیت است و چشم پوشی از آنچه که اهمیت ندارد تعریف کرده است. تمرکز عبارت است از توانایی ذهنی و روانی برای باقی ماندن در زمان حال. تمرکز توانایی معطوف شدن بر نشانه های جاری مسابقه یا تمرین کنونی و همچنین شامل باقی ماندن و توجه کامل در طی مسابقه یا تمرین است. تمرکز موثر یعنی به کار گیری نوع صحیح تمرکز در زمان مناسب.

در بازی بازیکن زمانی تمرکزش را از دست می دهد که توجهش را به یک هدف نا مربوط معطوف سازد.هدف از تمرکز در تنیس روی میز مشاهده و شناسایی دقیق حریف و پیدا کردن نحوه شروع بازی است که حریف را بیشتر تحت تاثیر قرار دهد.تمرکز کلید کنترل هیجانات بازیکن، نگاه کردن، تعقیب توپ و بهترین اجرا است.تمرکز باعث توجه فرد به عناصر محیط بازی و عدم توجه به مسایل خارجی است.

• سازگاری:

سازگاری عبارت است از توانایی بازی کردن در موقعیت های متفاوت، همراه با حفظ سطح مناسبی از کارایی. با توجه به تغییرات مداوم در بازی رقبا، به سازگاری نیاز است. بازیکنان خوب به ندرت یک اشتباه را تکرار می کنند زیرا می توانند از اشتباه خود به سرعت درس گرفته و خود را با شرایط مناسب تطبیق دهند.

• پیش بینی :

پیش بینی عبارت است از توانایی از پیش دانستن، حدس زدن اینکه چه اتفاقی قرار است بیفتد و سازگاری پیشاپیش رفتار. آگاهی از جواب ضربه های مختلف به بازیکن اجازه می دهد که کل میز را برای دریافت های ممکن از حریف در نظر بگیرد.

• دقت:

منظور دقت لازم، در محل برخورد توپ با میز و جهت توپ است. بازیکنان حرفه ای دقیقا در محدوده ضعف حریف بازی می کنند.

• تصمیم گیری:

تصمیم گیری درباره نوع حرکت و نحوه اجرای آن، یکی از موضوعات مهم در سطح ورزش قهرمانی است. در تنیس روی میز پاسخ هایی که از طریق سرعت توپ و کوتاهی زمان بر بازیکن تحمیل می شود مستلزم تصمیم گیری مناسب درباره تعیین آنچه که باید اجرا شود یا تاکتیک و نحوه اجرای آن یا تکنیک می باشد.

• انگیزش:

معلمان یا مربیان لازم است که روشی انعطاف پذیر بین مربیگری مستبدانه و دموکراتیک جهت مربیگری بنا به موقعیت و افراد بپردازند. دستیابی به اهداف توافق شده بین مربی و بازیکن می تواند به یک عامل انگیزاننده و تقویت اعتماد به نفس منجر گردد. بعلاوه توجه به عوامل انگیزاننده دیگری مانند کسب موفقیت های بالاتر، کسب جوایز و پاداش ها و کسب تجربه بسیار مهم می باشند.

سرعت عکس العمل:

سرعت عکس العمل شاخص دقیقی از سرعت و اثر بخشی تصمیم گیری است و عبارت است از زمان سپری شده بین ارائه محرک حسی و پاسخ رفتاری مناسب آن.بازیکنان تنیس روی میز تا حد زیادی به صدای برخورد بین توپ و راکت حریف به منظور تشخیص انواع ضربه، شدت ضربه و… متکی هستند. این بازخورد شنیداری باعث سرعت واکنش بالاتر آنها می گردد. از عوامل دیگر اثر گذار بر عکس العمل تاثیر دید مستقیم و چشم دوختن به توپ و تعقیب آن است. همچنین پژوهش ها نشان داده اند که افراد دارای آمادگی جسمانی بالا عکس العمل سریع تری دارند.

• تصویر سازی:

عبارت است از بازنمای ذهنی یک مسابقه با سطوح معینی از اجرای ورزشکار در زمان آینده مانند تصور یک حرکت یا راهبرد در مقابل حرکت یا راهبرد حریف. که به دو صورت تصویر سازی درونی و بیرونی می باشد. تصویر سازی درونی، انجام ذهنی مهارت است به گونه ای که بازیکن اجرای حرکت یا وظیفه را در بدن خود ببیند و احساس کند و تصویر سازی بیرونی، بصری است. به طوری که بازیکن خود را در حال اجرای یک مهارت یا وظیفه تجسم می کند و از بیرون عملکرد خود را می بیند.

• برانگیختگی :

برانگیختگی عبارت است از میزان انرژی و شدت روانی و بدنی است. برانگیختگی بدنی باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون، قند خون و تعریق می گردد و برانگیختگی روانی باعث توجه محدود، خستگی، افسردگی، گیجی، بی ثباتی و کاهش کنترل می گردد. مهارت های مختلف ورزشی به سطوح متفاوتی از برانگیختگی نیاز دارند و تنیس روی میز به سطحی متوسط از آن نیازمند است.

• عملکرد و بازی خوب :

عملکرد و بازی خوب که در تنیس روی میز شامل تعیین هدف و چشم انداز روانی مناسب می باشد. داشتن هدف درست با معنی، قابل دسترس و تلاش انگیز باعث دستیابی به بهترین سطح توانایی است و رابطه نزدیکی با رقابت هایی دارد که در برنامه مسابقات بازیکن قرار دارد. چشم انداز روانی مناسب شیوه ای است که افکار درست و صحیح را در ذهن بازیکن جای می دهد و باعث عملکرد بهتر فرد گردیده و فرد را متعهد به اجرای درست برنامه و تحمل سختی تمرین ها و تلاش برای کنترل برخی شرایط محیطی بویژه در مسابقات می گرداند.

• خلاقیت :

ورزشکاران برتر از خلاقیت بیشتری برخوردارند. به عبارتی خلاقیت کمک به بهترین عملکرد میکند. به طور مثال تجربه تکنیک ها و تاکتیک های متنوع کمک به پرورش خلاقیت در فرد می کند.

• ویژگیهای تنیس روی میز

1.اولین رشته سرعتی در بین رشته های راکتی دنیا است.

2.دومین رشته ورزشی سرعتی بعد از هاکی روی یخ می باشد .

3.رشته ورزشی است که از شروعش خانم و آقا به انجام آن پرداختند.

4.ورزشی است که ۲ نیمکره مغز همزمان در آن کار می کنند.

5.تکنیکی ترین رشته ورزشی است.

6.دومین رشته سخت ورزشی است به لحاظ وضعیت بدنی (بعد از پرش با نیزه).

7.ورزشی است که محدودیت سنی ندارد (پیشکسوتان در رده ۸۵ سال به بالا مسابقات جهانی دارند.

8.پر عضوترین فدراسیون ورزشی جهان است ۲۰۵ کشور عضو دارد .

9.پر جمعیت ترین رشته ورزشی است با بیست میلیون ورزشکار رسمی در چین و بیش از صد میلیون در دنیا -عضو رسمی

10.منظم ترین لیگ ورزشی را بین کلیه رشته ها دارد (در کلیه سطوح سنی لیگ منظم قاره ای دارد).

11.سومین سایت پر بیننده ورزشی در بین ۳۶ سایت ورزشی را دارد .

12.رشته ای است که به اندازه یک وزنه بردار قدرت لازم دارد.

13.به اندازه یک دونده سرعت ، به سرعت نیاز دارد.

14.به اندازه یک ژیمناستیک ،انعطاف لازم دارد.

15.و شطرنجی است با ۱۶۰ کیلومتر در ساعت .

16.و عکس العمل های ذهن ۲ بازیکن پینگ پنگ را در هنگام مسابقه سنجیده اند و ۲ کامپیوتر در فاصله ۱۶ متری پاسخ های مشابه داده اند.

17.و بهترین ورزش برای تناسب اندام شناخته شده است.

 

 

منابع: